Berta Andersdatter Tunge

Andre Hendelser og Egenskaper:

• Bygdebok: Tunge, Randaberg, Rogaland, Norway
• Bygdebok: Vistnes, Randaberg, Rogaland, Norway; Etter at faren døde, giftet Guri seg straks med Asbjørn Eivindsson Randaberg. Då han døydde i Randaberg i 1729, let ho sonen Rasmus ta over bygsla. Han gifta seg eit par år etter med Berta Andersdotter Tunge. Syster hans, Maren, vart buande heime hjå dei som tenestejente til ho gifta seg i 1764. Under dei heldt tilhøva seg temmeleg konstante slik at då dei døydde frå bruket i 1767, hadde dei eit bu som svara ganske godt til det foreldra hadde hatt. I 1743 fanst det ikkje kontante pengar hjå dei og for berre 5 dalarar i sølvsaker. Det var helvta av det som elles var vanleg. På eit felt var likevel Rasmus meir aktiv enn forgjengarane. Han dreiv eit omfattande fiske med færing, part i seksring, glip, utlegg, sildegarn og ikkje minst 43 hummarteiner. Året etter at Rasmus og Berta døydde, fekk Lars Larsson Viste bygselbrevet då han gifta seg med Siri, dotter deira. ---------- Rasmus Johannesson (1729 - 1768), d. br. hl. 3,2, d. 1767. Gift i 1731 med Berta Andersdotter, Tunge, br. 1, hl. 4,5, d. 1767. Born: 1. Johannes, f. 1732 2. Johannes, f. 1735, Viste, br. 21, hl. 5 3. Anders, f. 1740, d. 1742 4. Siri, f. 1743, d. br. hl. 6 (Jfr. 6g Harestad, br. 12, hl. 7.) 5. Anders, f. 1748, d. 1749 6. Guri, f. 1751, Harestad, br. 12, hl. 4

Notater:

Navn:
Omalt som "Berit" i Randaberg Bind 1

Gravlagt:
Rasmus Wisnes og Hustru, begge 60 Aar

Berta giftet seg med Rasmus Johannessen Vistnes 23 Sep 1731, Randaberg, Rogaland, Norway. Rasmus (sønn av Johannes Rasmussen Vistnes og Guri Einarsdatter Kolnes) ble født ca. 1710 , Vistnes, Randaberg, Rogaland, Norway; døde 1767, Vistnes, Randaberg, Rogaland, Norway; ble begravet 28 Nov 1767, Randaberg, Rogaland, Norway. [Gruppeskjema] [Familiediagram]

Notater:

Gift:
Dom: 18 post Trinit => 18. søndag etter Treenighetssøndag (Dominica Trinitatis) => 23. september 1731

1. Johannes Rasmussen Vistnes ble født 1732 , Vistnes, Randaberg, Rogaland, Norway; ble døpt 1 Nov 1732 , Randaberg, Rogaland, Norway.
2. Johannes Rasmussen Vistnes ble født 1735 , Vistnes, Randaberg, Rogaland, Norway; ble døpt 5 Okt 1735 , Randaberg, Rogaland, Norway; døde 1782, Viste, Randaberg, Rogaland, Norway; ble begravet 21 Jan 1782, Randaberg, Rogaland, Norway.
3. Anders Rasmussen Vistnes ble født 1740 , Vistnes, Randaberg, Rogaland, Norway; ble døpt 6 Jan 1740 , Randaberg, Rogaland, Norway; døde 1742, Vistnes, Randaberg, Rogaland, Norway; ble begravet 11 Mar 1742, Randaberg, Rogaland, Norway.
4. Siri Rasmusdatter Vistnes ble født 1743 , Vistnes, Randaberg, Rogaland, Norway; ble døpt 12 Apr 1743 , Randaberg, Rogaland, Norway; døde 1803, Vistnes, Randaberg, Rogaland, Norway; ble begravet 19 Jan 1803, Randaberg, Rogaland, Norway.
5. Anders Rasmussen Vistnes ble født 1748 , Vistnes, Randaberg, Rogaland, Norway; ble døpt 14 Jul 1748 , Randaberg, Rogaland, Norway; døde 1749, Vistnes, Randaberg, Rogaland, Norway; ble begravet 5 Des 1749, Randaberg, Rogaland, Norway.
6. Guri Rasmusdatter Vistnes ble født 1751 , Vistnes, Randaberg, Rogaland, Norway; ble døpt 17 Jan 1751 , Randaberg, Rogaland, Norway.

Andre Hendelser og Egenskaper:

• Bygdebok: Sande, Randaberg, Rogaland, Norway
• Bygdebok: Tunge, Randaberg, Rogaland, Norway; Siri og Anders Sande Etter at Tore og Malena døydde, gifta dottera Siri seg med Anders Olsson Sande, og saman heldt dei fram med å driva bruket. Anders vart samstundes verje for Ingeborg, den andre dottera til Tore og Malena. Som verje tok han vare på foreldrearven hennar. Men då Ingeborg gifta seg, var han helst treg med å levera henne arven attende. Det enda med at Helge, mannen til Ingeborg, måtte stemna Anders for at kona skulle få pengane ho hadde krav på. I tillegg måtte Anders ut med 1 ½ dalar i sakskostnad. Nabostrid Anders heldt som svigerfaren mange hestar på Tunge, så mange at det enda med sjau med Sande. I 1699 tok bøndene på Sande til å riva delar av gjerdet som var reist i skiftet mellom dei to gardane. Anders og Erik på Tunge ville ha dei til å slutta med dette, men dei Sande svara at dette var noko dei gjorde avdi dei mange hestane på Tunge og nokre av kyrne hadde trengd inn i innmarka på Sande og skadd åker og eng. Difor heldt dei fram med rivinga, og det enda med at Tore og Erik måtte stemna grannegarden for tinget. Her vart saka vist til åstaden, og det heile enda med at partane likevel kom til semje. Leigekyr på Tasta Det var rett at Anders hadde stor buskap. Han svara til 25 kyrlag, som hjå svigerfaren. Det var meir enn jorda kunne fø, og løysinga for Anders vart å leiga bort noko av buskapen til fostring hjå folk som hadde mindre husdyr enn utmarka kunne tola. Mellom anna betalte han Guttorm Øvre Tasta ein dalar for at han skulle fø opp to ungnaut for seg. Sidan vart Guttorm lova ein halv dalar til. Guttorm henta dei til Tasta i dårleg ver 10. februar 1705. Nauta var ikkje skikka til slike utfluktar midtvinters, og det eine døydde etter påkjenningane. Det enda med at Guttorm måtte betala Anders for tapet. Anders var litt av ein handverkar. Ved sida av at han var smed, dreiv han og ein del som tømmermann og åtte alle slag tømmermannsverktøy: sager, høvlar, navarar, hoggjern og hamrar. Under Anders auka rikdommen på bruket. Ikkje minst må det ha vore ei hjelp at Tunge fram til 1717 var sorenskrivargard og at bøndene i denne perioden slapp å betala skatt. Maren Todnem - Strykjern Siri døydde i 1712, og Anders gifta seg straks etter med Maren Jensdotter frå Todnem. Ho var den fyrste i bygda me veit åtte strykejern. Dessutan hadde dei for 23 ½ dalarar i reie pengar og åtte ei mengd sølv. Anders og Maren var i 1714 gode for over 240 dalarar, tri gonger meir enn eit gjennomsnitts bondeskifte då og meir enn noko anna skifte me kjenner i Randaberg frå 1668 til 1738. Maren og Anders druknar Ekteskapet deira vart kort. Halvanna veke før jul 1714 hadde dei vore i byen. På veg heim straks utanfor Tungevågen kollsigla dei og drukna frå sju born. Den eldste av dei var Malena. Ho var 16 år då foreldra omkom og gifta seg straks etter med 20 år gamle Tore Ivarsson Harestad. Desse to fekk bygselbrev på bruket og dreiv det ikkje ringare enn Anders og Maren. -------------------- Anders Olsson (1695 - 1715), Sande, br. 1, hl. 3,3, d. 1714. Gift 1. gang ca. 1695 med Siri Toresdotter, d. hr. hl. 3,1, d. 1712. Seks barn: 1) Malena, f. ca. 1698, d. br. hl. 5 2) Tore, f. ca. 1700 3) Østen, f. ca. 1703 4) Anna, f. ca. 1705, Rygg, br. 11, hl. 13 og Raustein, br. 1, hl. 6 5) Berit, f. ca. 1708, Vistnes, br. 6, hl. 5 6) Ola, f. ca. 1710, Ytre Bø, br. 12, hl. 7 Gift 2. gang med Maren Jensdotter, Todnem, hr. 5, hl. 3,7, d. 1714. Ett barn: 1) Ommund, f. 1714, d. 1715

Anders giftet seg med Siri Toresdatter Tunge ca. 1695, Randaberg, Rogaland, Norway. Siri (datter av Tore Knutsen Grødem og Malena Østensdatter) ble født , Tunge, Randaberg, Rogaland, Norway; døde 1712, Tunge, Randaberg, Rogaland, Norway. [Gruppeskjema] [Familiediagram]

Andre Hendelser og Egenskaper:

• Bygdebok: Tunge, Randaberg, Rogaland, Norway; Siri og Anders Sande Etter at Tore og Malena døydde, gifta dottera Siri seg med Anders Olsson Sande, og saman heldt dei fram med å driva bruket. Anders vart samstundes verje for Ingeborg, den andre dottera til Tore og Malena. Som verje tok han vare på foreldrearven hennar. Men då Ingeborg gifta seg, var han helst treg med å levera henne arven attende. Det enda med at Helge, mannen til Ingeborg, måtte stemna Anders for at kona skulle få pengane ho hadde krav på. I tillegg måtte Anders ut med 1 ½ dalar i sakskostnad. Nabostrid Anders heldt som svigerfaren mange hestar på Tunge, så mange at det enda med sjau med Sande. I 1699 tok bøndene på Sande til å riva delar av gjerdet som var reist i skiftet mellom dei to gardane. Anders og Erik på Tunge ville ha dei til å slutta med dette, men dei Sande svara at dette var noko dei gjorde avdi dei mange hestane på Tunge og nokre av kyrne hadde trengd inn i innmarka på Sande og skadd åker og eng. Difor heldt dei fram med rivinga, og det enda med at Tore og Erik måtte stemna grannegarden for tinget. Her vart saka vist til åstaden, og det heile enda med at partane likevel kom til semje. Leigekyr på Tasta Det var rett at Anders hadde stor buskap. Han svara til 25 kyrlag, som hjå svigerfaren. Det var meir enn jorda kunne fø, og løysinga for Anders vart å leiga bort noko av buskapen til fostring hjå folk som hadde mindre husdyr enn utmarka kunne tola. Mellom anna betalte han Guttorm Øvre Tasta ein dalar for at han skulle fø opp to ungnaut for seg. Sidan vart Guttorm lova ein halv dalar til. Guttorm henta dei til Tasta i dårleg ver 10. februar 1705. Nauta var ikkje skikka til slike utfluktar midtvinters, og det eine døydde etter påkjenningane. Det enda med at Guttorm måtte betala Anders for tapet. Anders var litt av ein handverkar. Ved sida av at han var smed, dreiv han og ein del som tømmermann og åtte alle slag tømmermannsverktøy: sager, høvlar, navarar, hoggjern og hamrar. Under Anders auka rikdommen på bruket. Ikkje minst må det ha vore ei hjelp at Tunge fram til 1717 var sorenskrivargard og at bøndene i denne perioden slapp å betala skatt. Maren Todnem - Strykjern Siri døydde i 1712, og Anders gifta seg straks etter med Maren Jensdotter frå Todnem. Ho var den fyrste i bygda me veit åtte strykejern. Dessutan hadde dei for 23 ½ dalarar i reie pengar og åtte ei mengd sølv. Anders og Maren var i 1714 gode for over 240 dalarar, tri gonger meir enn eit gjennomsnitts bondeskifte då og meir enn noko anna skifte me kjenner i Randaberg frå 1668 til 1738. Maren og Anders druknar Ekteskapet deira vart kort. Halvanna veke før jul 1714 hadde dei vore i byen. På veg heim straks utanfor Tungevågen kollsigla dei og drukna frå sju born. Den eldste av dei var Malena. Ho var 16 år då foreldra omkom og gifta seg straks etter med 20 år gamle Tore Ivarsson Harestad. Desse to fekk bygselbrev på bruket og dreiv det ikkje ringare enn Anders og Maren. -------------------- Anders Olsson (1695 - 1715), Sande, br. 1, hl. 3,3, d. 1714. Gift 1. gang ca. 1695 med Siri Toresdotter, d. hr. hl. 3,1, d. 1712. Seks barn: 1) Malena, f. ca. 1698, d. br. hl. 5 2) Tore, f. ca. 1700 3) Østen, f. ca. 1703 4) Anna, f. ca. 1705, Rygg, br. 11, hl. 13 og Raustein, br. 1, hl. 6 5) Berit, f. ca. 1708, Vistnes, br. 6, hl. 5 6) Ola, f. ca. 1710, Ytre Bø, br. 12, hl. 7

Andre Hendelser og Egenskaper:

• Bygdebok: Todnem, Randaberg, Rogaland, Norway
• Bygdebok: Sande, Randaberg, Rogaland, Norway; Forresten var ikkje alle grannane fattige. Ola Eriksson på bruk 1 var stesonen til den kjende Jens Svalesson Todnem. Då mor til Ola døydde i 1670, vart han blanda inn i den langvarige striden om jordegodset på Todnem. (Jfr. Soga om Todnem, s. 116 ff.) Bruk 1 vart delt i Ola Eriksson si tid. I 1680 fekk sonen Halvard godt 20 spann av bruket. Dei resterande snaue 25 spanna (24 5/6 spann) fekk Ola Randaberg bygselbrev på i samband med at han i 1687 gifta seg med Anna Halvardsdotter, enka etter Ola Eriksson. Alt seks år etter døydde Ola, medan Anna døydde under dysenteriepidemien våren 1695. Under dei var det ikkje så verst på parten. Særleg hadde dei stor buskap: to hestar, eit følje, 15 kyr, ein kalv og 9 sauer — til saman 21 kyrlag. Dei hadde vidare skaffa seg bileggjaromn og må ha vore mellom dei fyrste på garden som kvitta seg med årestova. Sengekleda deira var verd 10 dalarar, og i tillegg hadde dei uteståande fordringar for 17 dalarar i samband med arveskiftet etter foreldra til Ola. Elles hadde dei nede ved sjøen to færingar, begge med segl. Heile formua deira vart vurdert til snautt 106 dalarar. -------------------- Ola Eriksson (1660- 1687), f. Todnem, br. 5, hl. 2,3, d. 1686. Gift med Anna Halvardsdatter, d. hr. hl. 2,1, jfr. d. br. hl. 4. Syv barn: 1) Østen, f. ca. 1660 2) Halvard, f. ca. 1661, Sande, br. 4, hl. 3 3) Anders, f. ca. 1672, Tunge, br. 1, hl. 4 4) Ola, f. ca. 1683, Sande, br. I. hl. 5 5) Erik, n. 1687, d. før 1695 6) Kirsten, n. 1687, d. før 1695 7) Anna, Rygg, br. 1, hl. 3

Ola + Anna Halvardsdatter Sande. Anna (datter av Halvard Jonsen Sande) ble født , Sande, Randaberg, Rogaland, Norway; døde 1695, Sande, Randaberg, Rogaland, Norway. [Gruppeskjema] [Familiediagram]

Andre Hendelser og Egenskaper:

• Bygdebok: Sande, Randaberg, Rogaland, Norway; Forresten var ikkje alle grannane fattige. Ola Eriksson på bruk 1 var stesonen til den kjende Jens Svalesson Todnem. Då mor til Ola døydde i 1670, vart han blanda inn i den langvarige striden om jordegodset på Todnem. (Jfr. Soga om Todnem, s. 116 ff.) Bruk 1 vart delt i Ola Eriksson si tid. I 1680 fekk sonen Halvard godt 20 spann av bruket. Dei resterande snaue 25 spanna (24 5/6 spann) fekk Ola Randaberg bygselbrev på i samband med at han i 1687 gifta seg med Anna Halvardsdotter, enka etter Ola Eriksson. Alt seks år etter døydde Ola, medan Anna døydde under dysenteriepidemien våren 1695. Under dei var det ikkje så verst på parten. Særleg hadde dei stor buskap: to hestar, eit følje, 15 kyr, ein kalv og 9 sauer — til saman 21 kyrlag. Dei hadde vidare skaffa seg bileggjaromn og må ha vore mellom dei fyrste på garden som kvitta seg med årestova. Sengekleda deira var verd 10 dalarar, og i tillegg hadde dei uteståande fordringar for 17 dalarar i samband med arveskiftet etter foreldra til Ola. Elles hadde dei nede ved sjøen to færingar, begge med segl. Heile formua deira vart vurdert til snautt 106 dalarar. -------------------- Ola Eriksson (1660- 1687), f. Todnem, br. 5, hl. 2,3, d. 1686. Gift med Anna Halvardsdatter, d. hr. hl. 2,1, jfr. d. br. hl. 4. Syv barn: 1) Østen, f. ca. 1660 2) Halvard, f. ca. 1661, Sande, br. 4, hl. 3 3) Anders, f. ca. 1672, Tunge, br. 1, hl. 4 4) Ola, f. ca. 1683, Sande, br. I. hl. 5 5) Erik, n. 1687, d. før 1695 6) Kirsten, n. 1687, d. før 1695 7) Anna, Rygg, br. 1, hl. 3 Ola Olsson d.a.e. (1687 - 1695), f. Randaberg, br. 5, hl. 1,5, d. 1693. Gift med enka Anna Halvardsdotter, d. br. hl. 3, d. 1695. Barnlaust ekteskap

Andre Hendelser og Egenskaper:

• Bygdebok: Grødem, Randaberg, Rogaland, Norway
• Bygdebok: Tunge, Randaberg, Rogaland, Norway; Med Tore Knutsson starta ei ny tid på bruk 1. Han høyrde til den beste ætta i Randaberg og har ganske sikkert drege ikkje så lite kapital til gards. Tore vert gjestgjevar Han visst og å snu ulemper til føremoner. Tunge var siste stasjonen for dei som kom frå Stavanger og skulle over Boknafjorden eller sjøvegen sørover langs jærkysten. Skal me tru matrikkelen i 1668, såg Sven og Anders på dei reisande som uynskte gjester som gav dei lite anna enn bryderi og utgifter. Tore kjende på si side futen gjennom faren, og søkte straks han hadde bygsla bruket om å få verta gjestgjevar på «Nesset». Det gjekk greitt, og i desember 1675 las futen sjølv på tinget brevet som gav Tore gjestgjevarløyve. Venteleg må me sjå det som ein del av oppgåvene hans som gjestgjevar at han på stallen hadde fem hestar og i støa åttring, seksring og færing. Slik utstyrt var han i stand til å skyssa folk både til lands og til vanns. Som gjestgjevar høvde det også godt at han hadde smie, den einaste i bygda ved sida av den på Todnem. Ei smie trongst til å sko hestar og til ymse vølingar på båtar som for framom. Thormod Torfæus og slåbroken Mykje folk var innom gjestgjevaren på Neset, jamvel storfolk som varen Thormod Torfæus på Stangaland på Karmøy. På forsommaren 1693 han vore ein tur i Stavanger, og tri roarar sørga for å føra han og båten på heimveg. Før dei sette over fjorden, tok dei ein tur innom Tore på Tunge. Kanskje overnatta dei. I alle høve hadde Thormod gitt Ola, drengen til Tore, ein kostbar slåbrok («slap Roch») venteleg i samband med at han skulle leggja seg. Sidan fylgde Ola presten Henrik Rosenkilde inn til Stavanger. Då Thormod skulle reisa vidare, var det uråd å finna slåbroken. Han må ha hatt ein mistanke til presten, for Henrik Rosenkilde lyste sidan tri gonger etter slåbroken frå preikestolen. Klesplagget kom likevel ikkje til rettes. Det enda med at historikaren stemnde saka for tinget. Fyrst var ho oppe for to skipreideting med ei mengd vitne for sidan å koma opp for lagtinget i Stavanger. Her vart saka lagt til sides etter at det vart opplyst at mysteriet var løyst. Diverre vert det ikkje sagt noko om kven som hadde gøymt slåbroken. Fiske Tore og Malena dreiv både jorda og sjøen godt ved sida av gjestgjevarverk- semda. I naustet hadde dei sildegarn, liner, hummarteiner og ei mengd anna fiskereiskap som syner at dei ikkje nytta båtane berre til skyssing av reisande. Gardsdrift Buskapen deira svara til 25 kyrlag, langt over bygdegjennomsnittet og 8 — 10 kyrlag meir enn det som elles var vanleg på dette bruket. Det var helst dei fem hestane som gjorde utslaget. Velstand Malena åtte to hjulrokkar, noko som var heilt uvanleg i ei tid då snautt nok kvar tiande familie hadde ein slik reiskap i si eige. Veven hennar var og eit sjeldsyn. Verksemda deira gav ein del overskot, og noko av dette lånte dei ut til bygdefolk. Både Tore og Malena døydde under den store dysenteriepidemien våren 1695. På den tida hadde dei uteståande krav for 17 dalarar kringom i Randaberg. Alt dei åtte vart samstundes rekna til ein verdi av snautt 168 dalarar. Det er det største buet me kjenner frå Randaberg i siste halvdelen av 1600-talet. -------------------- Tore Knutsson (1674 - 1695), Grødem, br. 1, hl, 3,1, d. 1695. Gift med enka Malena Østensdotter, d. br. hl. 2, d. 1695. To barn: 1) Siri, d. br. hl. 4 2) Ingeborg, g. m. Helge Halvorsson, Stavanger

Tore + Malena Østensdatter. Malena døde 1695, Tunge, Randaberg, Rogaland, Norway. [Gruppeskjema] [Familiediagram]

Andre Hendelser og Egenskaper:

• Bygdebok: Tunge, Randaberg, Rogaland, Norway; Med Tore Knutsson starta ei ny tid på bruk 1. Han høyrde til den beste ætta i Randaberg og har ganske sikkert drege ikkje så lite kapital til gards. Tore vert gjestgjevar Han visst og å snu ulemper til føremoner. Tunge var siste stasjonen for dei som kom frå Stavanger og skulle over Boknafjorden eller sjøvegen sørover langs jærkysten. Skal me tru matrikkelen i 1668, såg Sven og Anders på dei reisande som uynskte gjester som gav dei lite anna enn bryderi og utgifter. Tore kjende på si side futen gjennom faren, og søkte straks han hadde bygsla bruket om å få verta gjestgjevar på «Nesset». Det gjekk greitt, og i desember 1675 las futen sjølv på tinget brevet som gav Tore gjestgjevarløyve. Venteleg må me sjå det som ein del av oppgåvene hans som gjestgjevar at han på stallen hadde fem hestar og i støa åttring, seksring og færing. Slik utstyrt var han i stand til å skyssa folk både til lands og til vanns. Som gjestgjevar høvde det også godt at han hadde smie, den einaste i bygda ved sida av den på Todnem. Ei smie trongst til å sko hestar og til ymse vølingar på båtar som for framom. Thormod Torfæus og slåbroken Mykje folk var innom gjestgjevaren på Neset, jamvel storfolk som varen Thormod Torfæus på Stangaland på Karmøy. På forsommaren 1693 han vore ein tur i Stavanger, og tri roarar sørga for å føra han og båten på heimveg. Før dei sette over fjorden, tok dei ein tur innom Tore på Tunge. Kanskje overnatta dei. I alle høve hadde Thormod gitt Ola, drengen til Tore, ein kostbar slåbrok («slap Roch») venteleg i samband med at han skulle leggja seg. Sidan fylgde Ola presten Henrik Rosenkilde inn til Stavanger. Då Thormod skulle reisa vidare, var det uråd å finna slåbroken. Han må ha hatt ein mistanke til presten, for Henrik Rosenkilde lyste sidan tri gonger etter slåbroken frå preikestolen. Klesplagget kom likevel ikkje til rettes. Det enda med at historikaren stemnde saka for tinget. Fyrst var ho oppe for to skipreideting med ei mengd vitne for sidan å koma opp for lagtinget i Stavanger. Her vart saka lagt til sides etter at det vart opplyst at mysteriet var løyst. Diverre vert det ikkje sagt noko om kven som hadde gøymt slåbroken. Fiske Tore og Malena dreiv både jorda og sjøen godt ved sida av gjestgjevarverk- semda. I naustet hadde dei sildegarn, liner, hummarteiner og ei mengd anna fiskereiskap som syner at dei ikkje nytta båtane berre til skyssing av reisande. Gardsdrift Buskapen deira svara til 25 kyrlag, langt over bygdegjennomsnittet og 8 — 10 kyrlag meir enn det som elles var vanleg på dette bruket. Det var helst dei fem hestane som gjorde utslaget. Velstand Malena åtte to hjulrokkar, noko som var heilt uvanleg i ei tid då snautt nok kvar tiande familie hadde ein slik reiskap i si eige. Veven hennar var og eit sjeldsyn. Verksemda deira gav ein del overskot, og noko av dette lånte dei ut til bygdefolk. Både Tore og Malena døydde under den store dysenteriepidemien våren 1695. På den tida hadde dei uteståande krav for 17 dalarar kringom i Randaberg. Alt dei åtte vart samstundes rekna til ein verdi av snautt 168 dalarar. Det er det største buet me kjenner frå Randaberg i siste halvdelen av 1600-talet. -------------------- Anders Nilsson (1637 - 1674), f. ca. 1594, d. 1674. Gift 1. gang med Guri Knutsdotter, d. 1668. Gift 2. gang med Malena Østensdotter, d. 1695. Begge ekteskapa var barnlause. Det er mogleg han hadde tilknytning til Molaug i Forsand Tore Knutsson (1674 - 1695), Grødem, br. 1, hl, 3,1, d. 1695. Gift med enka Malena Østensdotter, d. br. hl. 2, d. 1695. To barn: 1) Siri, d. br. hl. 4 2) Ingeborg, g. m. Helge Halvorsson, Stavanger

Andre Hendelser og Egenskaper:

• Bygdebok: Todnem, Randaberg, Rogaland, Norway; Erik Knutsson hadde tatt over bygsla på bruk 5 av Todnem i 1612, venteleg i samband med at han gifta seg med ei dotter til Ola. For å få leiga jorda, måtte Erik elles ut med 14 dalarar til futen som representerte jordherren, krona. Me kjenner ikkje namnet til fyrste kona til Erik heller. Men då ho døydde, gifta Erik seg med Kirsti Nilsdotter. Sjølv døydde han kring 1645 etter å ha fått minst 8 bom med dei to konene. Det er eigentleg ikkje så mykje me veit om bøndene på Todnem i fyrste delen av 1600-talet. Som me såg, har dei venteleg spadd opp stadig meir av den gamle øydeåkeren, og åkerarealet har kanskje vorte meir enn dobla i denne perioden. Garden vart elles rekna som god i 1633 og «god for sin landskyld». Og med eitt unnatak betalte dei to bøndene her skattane som dei skulle. Likevel var det eitt tilhøve som stadig skapa konflikt med styresmaktene: skyssplikt og pliktarbeid. I 1618 fekk dei ordre av skysskaffaren om å føra sand til Kongsgård. Endre og Erik hadde anna å gjera, men fekk ikkje gå straffri for nektinga. Dei vart stemnde og måtte kvar bøta ei mark. -------------------- Erik Knutsson (1613 - 1647), d. ca. 1645. Første kone ukjent Gift 2. gang med Kirsti Nilsdotter, d. 1670. Barn: 1. Jon, f. ca. 1622, Indre Bø, br. 1, hl. 1 2. Nils, Tasta 3. Sjur, f. ca. 1624, Kvitsøy 4. Ola, f. ca. 1634, Sande, br. 1, hl. 3 5. Bjørn, f. ca. 1639, g. 1672 m. Ingrid Larsdotter på Kvitsøy 6. Knut, f. ca. 1646, Rygg, br. 11, hl. 8 7. Eli, N. Sunde, br. 8, hl. 1

Erik + Kirsti Nilsdotter. Kirsti døde 1670, Todnem, Randaberg, Rogaland, Norway. [Gruppeskjema] [Familiediagram]

Andre Hendelser og Egenskaper:

• Bygdebok: Todnem, Randaberg, Rogaland, Norway; Erik Knutsson (1613 - 1647), d. ca. 1645. Første kone ukjent Gift 2. gang med Kirsti Nilsdotter, d. 1670. Barn: 1. Jon, f. ca. 1622, Indre Bø, br. 1, hl. 1 2. Nils, Tasta 3. Sjur, f. ca. 1624, Kvitsøy 4. Ola, f. ca. 1634, Sande, br. 1, hl. 3 5. Bjørn, f. ca. 1639, g. 1672 m. Ingrid Larsdotter på Kvitsøy 6. Knut, f. ca. 1646, Rygg, br. 11, hl. 8 7. Eli, N. Sunde, br. 8, hl. 1 Jens Svalesson (1647 - 1695), f. ca. 1610 på Auestad, hl. 8, Høyland, d. 1695. Gift 1. gang med Kirsti Nilsdotter, d. br. hl. 2, d. 1670. Ett barn: 1) Synnøve, f. ca. 1649, Meling

Andre Hendelser og Egenskaper:

• Bygdebok: Sande, Randaberg, Rogaland, Norway

Andre Hendelser og Egenskaper:

• Bygdebok: Grødem, Randaberg, Rogaland, Norway; Kva tid Tore døydde, veit me ikkje. Men siste gongen han vert nemnd her på garden var i 1649. Og i 1655 finn me for fyrste gongen sonen Knut Toresson nemnd som bonde på bruk 1. Han var då omlag 35 år gammal. Fyrste gongen vart han gift med Anna Nilsdotter frå Todnem. Ho døydde alt fyrst på 1660-talet, og han gifta seg oppatt med Ingeborg Sjursdotter frå Håland. Knut var ikkje ganske fri konfliktar med styresmaktene. I 1658 hadde han nekta å gjera pliktarbeid på Kongsgård og måtte bøta for det. «Unge-Knut» Sunde og Ellen I 1666 fekk Knut ny granne. Det året kom Knut Olsson frå Nore Sunde i Madla og gifta seg med stedotter til Jens; Ellen Persdotter. Saman kom dei to Knut'ane til å sitja på Grødem så å seia ut hundreåret. For å skilja dei, vart Knut Olsson for det meste kalla «Unge Knut». Husmann i Grødeistraen kring 1660 Omtrent på denne tida fekk også den fyrste husmannen lov til å slå seg ned i Grødeistraen. Det var Morten Andersson som fyrste gongen vert nemnd på plassen i 1664, 54 år gammal. Av opplysningar på 1700-talet, veit me at begge bøndene på garden hadde like rettar i plassen. Sikre opplysningar om kvifor Morten fekk slå seg ned i Grødeistraen, har ikkje overlevd til vår tid. Men me veit at bøndene på Grødem på 1660-talet hadde åkrar som var 1/3 større enn vanleg for bøndene elles i bygda. Sidan åkrane måtte spadast på den tida, kravdest det stor innsats av arbeidskraft. Husmannen Morten og Barbra Rett nok hadde dei to Knutane ikkje mindre enn tri drengar i 1666 (og sikkert også tenestejenter), men det kom likevel godt med at ein i tillegg fekk arbeidskraft frå husmannen og kona hans. Åkeren på Grødem kan i 1668 ha vore i underkant av 20 dekar, og i så fall trong ein 7 - 8 mann for å få han spadd på eit par veker. Morten kan og ha hatt til oppgåve å passa på rettane Grødem hadde ved sjøen. Her nede hadde dei to bøndene naust, båtar og fiskereiskap. Me veit at framandfolk kunne ta i land her. Som det elles heitte i matrikkelen frå 1668 om Grødem: «Liger i en Alfar Wej for dend Reysende, huor aff haffues stor besuering.» Skiftet med Harestad var heller ikkje langt borte, og alt i alt kan ein ha sett det som ei rimeleg løysing å få husmann her. Ein ytterlegare føremon har det sikkert vore at Morten gifta seg med Barbra Nilsdotter og at dei fekk born i lag. Det sikra endå meir arbeidskraft for bøndene på Grødem. For borna kunne alt frå 5 — 6 års alderen nyttast som gjætarar for buskapen. Bøndene på Grødem hadde mykje buskap i høve til andre bønder; 24 vaksne kyr og tri hestar tilsaman. På kvar av dei vert det 15 kyrlag medan det i gjennomsnitt for bygda elles berre var godt 10 kyrlag på kvar bonde. God Korn Jord Om Grødem heitte det elles i 1668: «God Korn Jord, hielpelig Eng og Udmark, Thorff og Lyng Ildning.» At åkeren på Grødem var fruktbar, vert stadfesta i matrikkelen frå 1723. Då får me vita at dei på Grødem hausta 7 ½ kilo korn for kvart kilo dei sådde. Det gjer at garden var mellom dei aller beste i bygda der gjennomsnittet var ei avling på 6 ½ kilo av kvart kilo korn ein sådde. Eit problem med åkeren var likevel at det var så mykje stein i han. «Jorden er megit thung Wunden» som det heitte i matrikkelen. «Gamle Knut» lensmann I det heile var Grødem ein god gard, så det er ikkje til å undrast over at det var velhavande bønder som budde på han. Såleis var «Gamle Knut» i stand til å låna Jens Svalesson på Todnem 108 dalarar då han kjøpte seg til sjølveigar. Det var forresten pengar han fekk vanskar med å få attende. Knut Toresson var såleis av god ætt, budde på ein god gard og var ein velhavande mann. Alt dette var føresetnader for at han sommaren 1668 kunne veljast til lensmann for Goa skipreide etter Tørres Grannes. Dette vervet hadde han like til i 1702 då han let det gå over til sonen Nils på Vestre Goa. Og like lenge sto tingstova for Goa skipreide på Grødem. Produkta av gardsdrifta vart nytta på mange måtar. Mykje nytta dei sjølve. Ein del vart seld eller bytta bort til bygdefolk frå Ryfylke eller andre nærliggjande distrikt, og noko selde dei direkte til byfolk i Stavanger. Særleg var det korn dei selde i by'n. Såleis selde dei i 1681 255 kg havre og bygg der, etter det tollbøkene vil ha det til. Men også talg, mjølk og sau fôr dei med. Fiske Dei to Knut'ane dreiv og fiske saman. Unge Knut veit me hadde to gode fiskebåtar, begge med segl, tri garn og forskjellige andre fiskereiskapar. I oktober/november 1691 høyrer me dei var i Stavanger med 6 hl makrell. Nabostrid - med Austre Goa Me høyrer aldri dei to Knut'ane rauk i tottane på kvarandre. Men det hende dei fekk klammeri med andre. Ved eitt høve i 1675 banka såleis Unge Knut opp Ola Austre Goa. Kanskje var det problema med utmarka som låg attom. Det som låg under sjauen, var truleg den gamle Øydegarden Dusavik. Han var verdfull for oppsitjarane på Grødem, og dei fekk jamvel slege fast i matrikkelen 1668 at Øydegarden «ej kand bøxles fra Hoffutgaarden». Men der det låg øydegardar på grensa mot andre gardar, vart det titt usemje om skiftelinene. Slik var det her 6g. På slutten av 1600-talet var det stadige gnissingar mellom grannegardane Rygg, Grødem, Finnastad, Austre Goa og N. Tasta om beiterettane i utmarka i dette området. Nabostrid - med Rygg Særleg var dei på Rygg ei plage for Grødem. I 1685 vart det tingstrid mellom gardane avdi buskapen frå Rygg hadde trødd ned den gamle skiftegarden mellom dei. Bøndene på Rygg forsvara seg med at det hadde vore gammal sedvane at buskapen frå dei to gardane hadde beita «kløv mod kløv» i utmarka. Men Rygg fekk ikkje medhald på tinget i dette. Også buskapen frå Austre Goa trengde inn på «Duså», men måtte trekkjast attende etter dom på tinget. Nabostrid - om Dusavigå Verre var det for Grødem då eigaren av Dusavik, Peder Saxe ville setja ned husmannen Einar Kristensson Dalbo på Øydegarden sist i 1679. Grødembøndene jagar husmannen i Dusavigå Einar hadde alt reist huset og køyrd til flyttegods, då gamle og unge Knut 21. januar 1680 kom ned til Dusavik med drengane sine. Ein del bygdefolk som kom frå by'n den kvelden, høyrde larm då dei fôr framom. Dei gjekk difor ned til Dusavik for å sjå kva som var tids. Der fann dei at husa som nyss var reiste, låg nedkasta på bakken, både veggar og tak. Eit kløv med flyttegods som var kome til seinare, var kasta på sjøen. Dette vart sjølvsagt stemnt for bygdetinget. Og med så mange vitne nytta det ikkje for dei to bøndene på Grødem å nekta for kva dei hadde gjort. Men dei hevda at Dusavik vart bygsla dei saman med Grødem. Dei to var mektige menn, og saka deira må ha hatt framgang. Freistnaden på å setja ned ein husmann på Grødem sin del av Dusavik vart gitt opp, og det skulle gå 150 år før det på ny dukka opp husmenn her. «Gamle Knut» og hr. Henrik Rosenkilde På sine gamle dagar kom Knut Toresson i tottane på presten i Randaberg, hr. Henrik Rosenkilde. Hr. Henrik dreiv kring 1700 halve Todnem, og det var mest ikkje til å unngå at denne stridbare mannen måtte koma i konflikt med sokneborna. Dei såg på lensmannen som ein talsmann for seg, og med han i spissen laga dei eit klageskrift i 14 punkt som dei sende biskopen i Kristiansand. Hr. Henrik tok då fatt i Gamle Knut og førde sak mot han over tri ting. Men Knut var nå 78 år og orka ikkje så mykje sjau. Eit par veker før jul 1701 sa han at han ikkje visste anna enn det som var ærleg og sømeleg om hr. Henrik og tilbaud semje. Retten oppmoda presten om å gå med på semja avdi Knut var ein gammal mann «og snart gaar paa Graffens Rand». Dette godtok Rosenkilde, og saka var avslutta frå begge sider. Knut Olsson var den fyrste av «Knutane» som døydde. Det ser ut til at han strauk med i den svære dysenteriepidemien i 1695. Same året vart det halde skifte etter han. Her får me stadfesta det inntrykket som har festa seg av bøndene på Grødem. Heile formua til Unge Knut var på 93 dalarar, noko i overkant av gjennomsnittet i bygda. Den gamle årstova var det ()g slutt med på garden. I stova til Unge Knut sto ein kostbar bileggjaromn. Elles hadde han ei veke før jul eit solid kornlager på 1,4 tonn havre. Av buskap let han etter seg 12 kyr og to hestar. Det vil seia det same som matrikkelen frå 1668 fortel om. I tillegg hadde han 11 sauer og ein gris. Ellen, kona hans, døydde fire år seinare etter eit barnlaust ekteskap. Gamle Knut døydde kring 1706, og av dei seks borna hans me kjenner, tok sonen Sjur over heimebruket. I Grødeistraen var og husmannen der, Morten, død kring 1700. Men enka, Barbra, budde der framleis med to av borna. -------------------- Knut Toresson (ca. 1655 - 1706), d. br. hl. 2,1, d. ca. 1706, Gift 1. gang med Anna Nilsdotter f. Todnem, br. 1, hl. 2,5. d.ca. 1662/1668. Gift 2. gang med Ingeborg Sjursdotter, f. Håland, br. 1, hl. 1,1 Seks Barn: 1. Tore, f. ca. 1656, Tunge, br. 1, hl. 3 2. Nils, f. ca. 1661, V. Goa, br. 1, hl. 6 3. Knut, Vestly, br. 1, hl. 41b, Time, f. ca. 1670, sidan 1698 skipper i Stavanger 4. Sjur, f. ca. 1677, d. br. hl. 4 5. Karen, Stavanger 6. Berta, Obrestad, hl. 13, Hå I, Nærbø

Knut + Anna Nilsdatter Todnem. Anna (datter av Nils Toresen Molaug / Todnem og Siri Ivarsdatter) ble født , Todnem, Randaberg, Rogaland, Norway; døde ca. 1662, Grødem, Randaberg, Rogaland, Norway. [Gruppeskjema] [Familiediagram]

Andre Hendelser og Egenskaper:

• Bygdebok: Todnem, Randaberg, Rogaland, Norway
• Bygdebok: Grødem, Randaberg, Rogaland, Norway; Knut Toresson (ca. 1655 - 1706), d. br. hl. 2,1, d. ca. 1706, Gift 1. gang med Anna Nilsdotter f. Todnem, br. 1, hl. 2,5. d.ca. 1662/1668. To Barn: 1. Tore, f. ca. 1656, Tunge, br. 1, hl. 3 2. Nils, f. ca. 1661, V. Goa, br. 1, hl. 6