Slektstavle til
familien Servan Homme
Knut Toresen Grødem
1620 - 1706 (~ 86 år)
Har 3 aner og 1028 etterkommere i Familietreet.
-
Navn Knut Toresen Grødem [1] Fødsel ca. 1620 Grødem, Randaberg, Rogaland, Norway 
[1] Kjønn Mann Bygdebok Grødem, Randaberg, Rogaland, Norway [2] Kva tid Tore døydde, veit me ikkje. Men siste gongen han vert nemnd her på garden var i 1649. Og i 1655 finn me for fyrste gongen sonen Knut Toresson nemnd som bonde på bruk 1.
Han var då omlag 35 år gammal. Fyrste gongen vart han gift med Anna Nilsdotter frå Todnem. Ho døydde alt fyrst på 1660-talet, og han gifta seg oppatt med Ingeborg Sjursdotter frå Håland. Knut var ikkje ganske fri konfliktar med styresmaktene. I 1658 hadde han nekta å gjera pliktarbeid på Kongsgård og måtte bøta for det.
«Unge-Knut» Sunde og Ellen
I 1666 fekk Knut ny granne. Det året kom Knut Olsson frå Nore Sunde i Madla og gifta seg med stedotter til Jens; Ellen Persdotter. Saman kom dei to Knut'ane til å sitja på Grødem så å seia ut hundreåret. For å skilja dei, vart Knut Olsson for det meste kalla «Unge Knut».
Husmann i Grødeistraen kring 1660
Omtrent på denne tida fekk også den fyrste husmannen lov til å slå seg ned i Grødeistraen. Det var Morten Andersson som fyrste gongen vert nemnd på plassen i 1664, 54 år gammal. Av opplysningar på 1700-talet, veit me at begge bøndene på garden hadde like rettar i plassen. Sikre opplysningar om kvifor Morten fekk slå seg ned i Grødeistraen, har ikkje overlevd til vår tid. Men me veit at bøndene på Grødem på 1660-talet hadde åkrar som var 1/3 større enn vanleg for bøndene elles i bygda. Sidan åkrane måtte spadast på den tida, kravdest det stor innsats av arbeidskraft.
Husmannen Morten og Barbra
Rett nok hadde dei to Knutane ikkje mindre enn tri drengar i 1666 (og sikkert også tenestejenter), men det kom likevel godt med at ein i tillegg fekk arbeidskraft frå husmannen og kona hans. Åkeren på Grødem kan i 1668 ha vore i underkant av 20 dekar, og i så fall trong ein 7 - 8 mann for å få han spadd på eit par veker.
Morten kan og ha hatt til oppgåve å passa på rettane Grødem hadde ved sjøen. Her nede hadde dei to bøndene naust, båtar og fiskereiskap. Me veit at framandfolk kunne ta i land her. Som det elles heitte i matrikkelen frå 1668 om Grødem: «Liger i en Alfar Wej for dend Reysende, huor aff haffues stor besuering.»
Skiftet med Harestad var heller ikkje langt borte, og alt i alt kan ein ha sett det som ei rimeleg løysing å få husmann her. Ein ytterlegare føremon har det sikkert vore at Morten gifta seg med Barbra Nilsdotter og at dei fekk born i lag. Det sikra endå meir arbeidskraft for bøndene på Grødem. For borna kunne alt frå 5 — 6 års alderen nyttast som gjætarar for buskapen. Bøndene på Grødem hadde mykje buskap i høve til andre bønder; 24 vaksne kyr og tri hestar tilsaman. På kvar av dei vert det 15 kyrlag medan det i gjennomsnitt for bygda elles berre var godt 10 kyrlag på kvar bonde.
God Korn Jord
Om Grødem heitte det elles i 1668: «God Korn Jord, hielpelig Eng og Udmark, Thorff og Lyng Ildning.» At åkeren på Grødem var fruktbar, vert stadfesta i matrikkelen frå 1723. Då får me vita at dei på Grødem hausta 7 ½ kilo korn for kvart kilo dei sådde. Det gjer at garden var mellom dei aller beste i bygda der gjennomsnittet var ei avling på 6 ½ kilo av kvart kilo korn ein sådde. Eit problem med åkeren var likevel at det var så mykje stein i han. «Jorden er megit thung Wunden» som det heitte i matrikkelen.
«Gamle Knut» lensmann
I det heile var Grødem ein god gard, så det er ikkje til å undrast over at det var velhavande bønder som budde på han. Såleis var «Gamle Knut» i stand til å låna Jens Svalesson på Todnem 108 dalarar då han kjøpte seg til sjølveigar. Det var forresten pengar han fekk vanskar med å få attende.
Knut Toresson var såleis av god ætt, budde på ein god gard og var ein velhavande mann. Alt dette var føresetnader for at han sommaren 1668 kunne veljast til lensmann for Goa skipreide etter Tørres Grannes. Dette vervet hadde han like til i 1702 då han let det gå over til sonen Nils på Vestre Goa. Og like lenge sto tingstova for Goa skipreide på Grødem.
Produkta av gardsdrifta vart nytta på mange måtar. Mykje nytta dei sjølve. Ein del vart seld eller bytta bort til bygdefolk frå Ryfylke eller andre nærliggjande distrikt, og noko selde dei direkte til byfolk i Stavanger. Særleg var det korn dei selde i by'n. Såleis selde dei i 1681 255 kg havre og bygg der, etter det tollbøkene vil ha det til. Men også talg, mjølk og sau fôr dei med.
Fiske
Dei to Knut'ane dreiv og fiske saman. Unge Knut veit me hadde to gode fiskebåtar, begge med segl, tri garn og forskjellige andre fiskereiskapar. I oktober/november 1691 høyrer me dei var i Stavanger med 6 hl makrell.
Nabostrid - med Austre Goa
Me høyrer aldri dei to Knut'ane rauk i tottane på kvarandre. Men det hende dei fekk klammeri med andre. Ved eitt høve i 1675 banka såleis Unge Knut opp Ola Austre Goa. Kanskje var det problema med utmarka som låg attom.
Det som låg under sjauen, var truleg den gamle Øydegarden Dusavik. Han var verdfull for oppsitjarane på Grødem, og dei fekk jamvel slege fast i matrikkelen 1668 at Øydegarden «ej kand bøxles fra Hoffutgaarden». Men der det låg øydegardar på grensa mot andre gardar, vart det titt usemje om skiftelinene. Slik var det her 6g. På slutten av 1600-talet var det stadige gnissingar mellom grannegardane Rygg, Grødem, Finnastad, Austre Goa og N. Tasta om beiterettane i utmarka i dette området.
Nabostrid - med Rygg
Særleg var dei på Rygg ei plage for Grødem. I 1685 vart det tingstrid mellom gardane avdi buskapen frå Rygg hadde trødd ned den gamle skiftegarden mellom dei. Bøndene på Rygg forsvara seg med at det hadde vore gammal sedvane at buskapen frå dei to gardane hadde beita «kløv mod kløv» i utmarka. Men Rygg fekk ikkje medhald på tinget i dette. Også buskapen frå Austre Goa trengde inn på «Duså», men måtte trekkjast attende etter dom på tinget.
Nabostrid - om Dusavigå
Verre var det for Grødem då eigaren av Dusavik, Peder Saxe ville setja ned husmannen Einar Kristensson Dalbo på Øydegarden sist i 1679.
Grødembøndene jagar husmannen i Dusavigå
Einar hadde alt reist huset og køyrd til flyttegods, då gamle og unge Knut 21. januar 1680 kom ned til Dusavik med drengane sine. Ein del bygdefolk som kom frå by'n den kvelden, høyrde larm då dei fôr framom. Dei gjekk difor ned til Dusavik for å sjå kva som var tids. Der fann dei at husa som nyss var reiste, låg nedkasta på bakken, både veggar og tak. Eit kløv med flyttegods som var kome til seinare, var kasta på sjøen.
Dette vart sjølvsagt stemnt for bygdetinget. Og med så mange vitne nytta det ikkje for dei to bøndene på Grødem å nekta for kva dei hadde gjort. Men dei hevda at Dusavik vart bygsla dei saman med Grødem. Dei to var mektige menn, og saka deira må ha hatt framgang. Freistnaden på å setja ned ein husmann på Grødem sin del av Dusavik vart gitt opp, og det skulle gå 150 år før det på ny dukka opp husmenn her.
«Gamle Knut» og hr. Henrik Rosenkilde
På sine gamle dagar kom Knut Toresson i tottane på presten i Randaberg, hr. Henrik Rosenkilde. Hr. Henrik dreiv kring 1700 halve Todnem, og det var mest ikkje til å unngå at denne stridbare mannen måtte koma i konflikt med sokneborna. Dei såg på lensmannen som ein talsmann for seg, og med han i spissen laga dei eit klageskrift i 14 punkt som dei sende biskopen i Kristiansand.
Hr. Henrik tok då fatt i Gamle Knut og førde sak mot han over tri ting. Men Knut var nå 78 år og orka ikkje så mykje sjau. Eit par veker før jul 1701 sa han at han ikkje visste anna enn det som var ærleg og sømeleg om hr. Henrik og tilbaud semje. Retten oppmoda presten om å gå med på semja avdi Knut var ein gammal mann «og snart gaar paa Graffens Rand». Dette godtok Rosenkilde, og saka var avslutta frå begge sider.
Knut Olsson var den fyrste av «Knutane» som døydde. Det ser ut til at han strauk med i den svære dysenteriepidemien i 1695. Same året vart det halde skifte etter han. Her får me stadfesta det inntrykket som har festa seg av bøndene på Grødem. Heile formua til Unge Knut var på 93 dalarar, noko i overkant av gjennomsnittet i bygda. Den gamle årstova var det ()g slutt med på garden. I stova til Unge Knut sto ein kostbar bileggjaromn. Elles hadde han ei veke før jul eit solid kornlager på 1,4 tonn havre.
Av buskap let han etter seg 12 kyr og to hestar. Det vil seia det same som matrikkelen frå 1668 fortel om. I tillegg hadde han 11 sauer og ein gris. Ellen, kona hans, døydde fire år seinare etter eit barnlaust ekteskap.
Gamle Knut døydde kring 1706, og av dei seks borna hans me kjenner, tok sonen Sjur over heimebruket. I Grødeistraen var og husmannen der, Morten, død kring 1700. Men enka, Barbra, budde der framleis med to av borna.
--------------------
Knut Toresson (ca. 1655 - 1706), d. br. hl. 2,1, d. ca. 1706,
Gift 1. gang med Anna Nilsdotter f. Todnem, br. 1, hl. 2,5. d.ca. 1662/1668.
Gift 2. gang med Ingeborg Sjursdotter, f. Håland, br. 1, hl. 1,1
Seks Barn:
1. Tore, f. ca. 1656, Tunge, br. 1, hl. 3
2. Nils, f. ca. 1661, V. Goa, br. 1, hl. 6
3. Knut, Vestly, br. 1, hl. 41b, Time, f. ca. 1670, sidan 1698 skipper i Stavanger
4. Sjur, f. ca. 1677, d. br. hl. 4
5. Karen, Stavanger
6. Berta, Obrestad, hl. 13, Hå I, Nærbø
Randaberg. 1 - Gard og ætt 1 (Lindanger, Birger, 1983) - Side 84 
Randaberg. 1 - Gard og ætt 1 (Lindanger, Birger, 1983) - Side 85 
Randaberg. 1 - Gard og ætt 1 (Lindanger, Birger, 1983) - Side 86 
Randaberg. 1 - Gard og ætt 1 (Lindanger, Birger, 1983) - Side 118 Død 1706 Grødem, Randaberg, Rogaland, Norway [1] Person ID I4777 Servan Homme Sist endret 22 Jul 2016
Far 
Tore Knutsen Grødem, f. Grødem, Randaberg, Rogaland, Norway d. Etter 1649, Grødem, Randaberg, Rogaland, Norway Famile ID F1480 Gruppeskjema | Familiediagram
Familie 1 Anna Nilsdatter Todnem, f. Todnem, Randaberg, Rogaland, Norway d. ca. 1662, Grødem, Randaberg, Rogaland, Norway Barn + 1. Tore Knutsen Grødem, f. ca. 1656, Grødem, Randaberg, Rogaland, Norway d. 1695, Tunge, Randaberg, Rogaland, Norway (Alder ~ 39 år)
2. Nils Knutsen Grødem, f. ca. 1661, Grødem, Randaberg, Rogaland, Norway d. 1730, Vestre Goa, Randaberg, Rogaland, Norway (Alder ~ 69 år)Famile ID F1471 Gruppeskjema | Familiediagram Sist endret 22 Jul 2016
Familie 2 Ingeborg Sjursdatter Håland, f. Håland, Randaberg, Rogaland, Norway d. Grødem, Randaberg, Rogaland, Norway Barn 1. Knud Knudsen Grødem / Westlye, f. 1669, Grødem, Randaberg, Rogaland, Norway gravl. 3 Jan 1749, Stavanger Domkirke, Rogaland, Norway (Alder ~ 80 år)2. Sjur Knutsen Grødem, f. ca. 1677, Grødem, Randaberg, Rogaland, Norway d. 1746, Grødem, Randaberg, Rogaland, Norway (Alder ~ 69 år)3. 
Karen Knutsdatter Grødem, f. Grødem, Randaberg, Rogaland, Norway 4. Berta Knutsdatter Grødem, f. Grødem, Randaberg, Rogaland, Norway Famile ID F1404 Gruppeskjema | Familiediagram Sist endret 22 Jul 2016
-
Hendelseskart 
Fødsel - ca. 1620 - Grødem, Randaberg, Rogaland, Norway 
Bygdebok - Kva tid Tore døydde, veit me ikkje. Men siste gongen han vert nemnd her på garden var i 1649. Og i 1655 finn me for fyrste gongen sonen Knut Toresson nemnd som bonde på bruk 1. Han var då omlag 35 år gammal. Fyrste gongen vart han gift med Anna Nilsdotter frå Todnem. Ho døydde alt fyrst på 1660-talet, og han gifta seg oppatt med Ingeborg Sjursdotter frå Håland. Knut var ikkje ganske fri konfliktar med styresmaktene. I 1658 hadde han nekta å gjera pliktarbeid på Kongsgård og måtte bøta for det. «Unge-Knut» Sunde og Ellen I 1666 fekk Knut ny granne. Det året kom Knut Olsson frå Nore Sunde i Madla og gifta seg med stedotter til Jens; Ellen Persdotter. Saman kom dei to Knut'ane til å sitja på Grødem så å seia ut hundreåret. For å skilja dei, vart Knut Olsson for det meste kalla «Unge Knut». Husmann i Grødeistraen kring 1660 Omtrent på denne tida fekk også den fyrste husmannen lov til å slå seg ned i Grødeistraen. Det var Morten Andersson som fyrste gongen vert nemnd på plassen i 1664, 54 år gammal. Av opplysningar på 1700-talet, veit me at begge bøndene på garden hadde like rettar i plassen. Sikre opplysningar om kvifor Morten fekk slå seg ned i Grødeistraen, har ikkje overlevd til vår tid. Men me veit at bøndene på Grødem på 1660-talet hadde åkrar som var 1/3 større enn vanleg for bøndene elles i bygda. Sidan åkrane måtte spadast på den tida, kravdest det stor innsats av arbeidskraft. Husmannen Morten og Barbra Rett nok hadde dei to Knutane ikkje mindre enn tri drengar i 1666 (og sikkert også tenestejenter), men det kom likevel godt med at ein i tillegg fekk arbeidskraft frå husmannen og kona hans. Åkeren på Grødem kan i 1668 ha vore i underkant av 20 dekar, og i så fall trong ein 7 - 8 mann for å få han spadd på eit par veker. Morten kan og ha hatt til oppgåve å passa på rettane Grødem hadde ved sjøen. Her nede hadde dei to bøndene naust, båtar og fiskereiskap. Me veit at framandfolk kunne ta i land her. Som det elles heitte i matrikkelen frå 1668 om Grødem: «Liger i en Alfar Wej for dend Reysende, huor aff haffues stor besuering.» Skiftet med Harestad var heller ikkje langt borte, og alt i alt kan ein ha sett det som ei rimeleg løysing å få husmann her. Ein ytterlegare føremon har det sikkert vore at Morten gifta seg med Barbra Nilsdotter og at dei fekk born i lag. Det sikra endå meir arbeidskraft for bøndene på Grødem. For borna kunne alt frå 5 — 6 års alderen nyttast som gjætarar for buskapen. Bøndene på Grødem hadde mykje buskap i høve til andre bønder; 24 vaksne kyr og tri hestar tilsaman. På kvar av dei vert det 15 kyrlag medan det i gjennomsnitt for bygda elles berre var godt 10 kyrlag på kvar bonde. God Korn Jord Om Grødem heitte det elles i 1668: «God Korn Jord, hielpelig Eng og Udmark, Thorff og Lyng Ildning.» At åkeren på Grødem var fruktbar, vert stadfesta i matrikkelen frå 1723. Då får me vita at dei på Grødem hausta 7 ½ kilo korn for kvart kilo dei sådde. Det gjer at garden var mellom dei aller beste i bygda der gjennomsnittet var ei avling på 6 ½ kilo av kvart kilo korn ein sådde. Eit problem med åkeren var likevel at det var så mykje stein i han. «Jorden er megit thung Wunden» som det heitte i matrikkelen. «Gamle Knut» lensmann I det heile var Grødem ein god gard, så det er ikkje til å undrast over at det var velhavande bønder som budde på han. Såleis var «Gamle Knut» i stand til å låna Jens Svalesson på Todnem 108 dalarar då han kjøpte seg til sjølveigar. Det var forresten pengar han fekk vanskar med å få attende. Knut Toresson var såleis av god ætt, budde på ein god gard og var ein velhavande mann. Alt dette var føresetnader for at han sommaren 1668 kunne veljast til lensmann for Goa skipreide etter Tørres Grannes. Dette vervet hadde han like til i 1702 då han let det gå over til sonen Nils på Vestre Goa. Og like lenge sto tingstova for Goa skipreide på Grødem. Produkta av gardsdrifta vart nytta på mange måtar. Mykje nytta dei sjølve. Ein del vart seld eller bytta bort til bygdefolk frå Ryfylke eller andre nærliggjande distrikt, og noko selde dei direkte til byfolk i Stavanger. Særleg var det korn dei selde i by'n. Såleis selde dei i 1681 255 kg havre og bygg der, etter det tollbøkene vil ha det til. Men også talg, mjølk og sau fôr dei med. Fiske Dei to Knut'ane dreiv og fiske saman. Unge Knut veit me hadde to gode fiskebåtar, begge med segl, tri garn og forskjellige andre fiskereiskapar. I oktober/november 1691 høyrer me dei var i Stavanger med 6 hl makrell. Nabostrid - med Austre Goa Me høyrer aldri dei to Knut'ane rauk i tottane på kvarandre. Men det hende dei fekk klammeri med andre. Ved eitt høve i 1675 banka såleis Unge Knut opp Ola Austre Goa. Kanskje var det problema med utmarka som låg attom. Det som låg under sjauen, var truleg den gamle Øydegarden Dusavik. Han var verdfull for oppsitjarane på Grødem, og dei fekk jamvel slege fast i matrikkelen 1668 at Øydegarden «ej kand bøxles fra Hoffutgaarden». Men der det låg øydegardar på grensa mot andre gardar, vart det titt usemje om skiftelinene. Slik var det her 6g. På slutten av 1600-talet var det stadige gnissingar mellom grannegardane Rygg, Grødem, Finnastad, Austre Goa og N. Tasta om beiterettane i utmarka i dette området. Nabostrid - med Rygg Særleg var dei på Rygg ei plage for Grødem. I 1685 vart det tingstrid mellom gardane avdi buskapen frå Rygg hadde trødd ned den gamle skiftegarden mellom dei. Bøndene på Rygg forsvara seg med at det hadde vore gammal sedvane at buskapen frå dei to gardane hadde beita «kløv mod kløv» i utmarka. Men Rygg fekk ikkje medhald på tinget i dette. Også buskapen frå Austre Goa trengde inn på «Duså», men måtte trekkjast attende etter dom på tinget. Nabostrid - om Dusavigå Verre var det for Grødem då eigaren av Dusavik, Peder Saxe ville setja ned husmannen Einar Kristensson Dalbo på Øydegarden sist i 1679. Grødembøndene jagar husmannen i Dusavigå Einar hadde alt reist huset og køyrd til flyttegods, då gamle og unge Knut 21. januar 1680 kom ned til Dusavik med drengane sine. Ein del bygdefolk som kom frå by'n den kvelden, høyrde larm då dei fôr framom. Dei gjekk difor ned til Dusavik for å sjå kva som var tids. Der fann dei at husa som nyss var reiste, låg nedkasta på bakken, både veggar og tak. Eit kløv med flyttegods som var kome til seinare, var kasta på sjøen. Dette vart sjølvsagt stemnt for bygdetinget. Og med så mange vitne nytta det ikkje for dei to bøndene på Grødem å nekta for kva dei hadde gjort. Men dei hevda at Dusavik vart bygsla dei saman med Grødem. Dei to var mektige menn, og saka deira må ha hatt framgang. Freistnaden på å setja ned ein husmann på Grødem sin del av Dusavik vart gitt opp, og det skulle gå 150 år før det på ny dukka opp husmenn her. «Gamle Knut» og hr. Henrik Rosenkilde På sine gamle dagar kom Knut Toresson i tottane på presten i Randaberg, hr. Henrik Rosenkilde. Hr. Henrik dreiv kring 1700 halve Todnem, og det var mest ikkje til å unngå at denne stridbare mannen måtte koma i konflikt med sokneborna. Dei såg på lensmannen som ein talsmann for seg, og med han i spissen laga dei eit klageskrift i 14 punkt som dei sende biskopen i Kristiansand. Hr. Henrik tok då fatt i Gamle Knut og førde sak mot han over tri ting. Men Knut var nå 78 år og orka ikkje så mykje sjau. Eit par veker før jul 1701 sa han at han ikkje visste anna enn det som var ærleg og sømeleg om hr. Henrik og tilbaud semje. Retten oppmoda presten om å gå med på semja avdi Knut var ein gammal mann «og snart gaar paa Graffens Rand». Dette godtok Rosenkilde, og saka var avslutta frå begge sider. Knut Olsson var den fyrste av «Knutane» som døydde. Det ser ut til at han strauk med i den svære dysenteriepidemien i 1695. Same året vart det halde skifte etter han. Her får me stadfesta det inntrykket som har festa seg av bøndene på Grødem. Heile formua til Unge Knut var på 93 dalarar, noko i overkant av gjennomsnittet i bygda. Den gamle årstova var det ()g slutt med på garden. I stova til Unge Knut sto ein kostbar bileggjaromn. Elles hadde han ei veke før jul eit solid kornlager på 1,4 tonn havre. Av buskap let han etter seg 12 kyr og to hestar. Det vil seia det same som matrikkelen frå 1668 fortel om. I tillegg hadde han 11 sauer og ein gris. Ellen, kona hans, døydde fire år seinare etter eit barnlaust ekteskap. Gamle Knut døydde kring 1706, og av dei seks borna hans me kjenner, tok sonen Sjur over heimebruket. I Grødeistraen var og husmannen der, Morten, død kring 1700. Men enka, Barbra, budde der framleis med to av borna. -------------------- Knut Toresson (ca. 1655 - 1706), d. br. hl. 2,1, d. ca. 1706, Gift 1. gang med Anna Nilsdotter f. Todnem, br. 1, hl. 2,5. d.ca. 1662/1668. Gift 2. gang med Ingeborg Sjursdotter, f. Håland, br. 1, hl. 1,1 Seks Barn: 1. Tore, f. ca. 1656, Tunge, br. 1, hl. 3 2. Nils, f. ca. 1661, V. Goa, br. 1, hl. 6 3. Knut, Vestly, br. 1, hl. 41b, Time, f. ca. 1670, sidan 1698 skipper i Stavanger 4. Sjur, f. ca. 1677, d. br. hl. 4 5. Karen, Stavanger 6. Berta, Obrestad, hl. 13, Hå I, Nærbø - - Grødem, Randaberg, Rogaland, Norway Barn - Tore Knutsen Grødem - ca. 1656 - Grødem, Randaberg, Rogaland, Norway Barn - Nils Knutsen Grødem - ca. 1661 - Grødem, Randaberg, Rogaland, Norway Barn - Knud Knudsen Grødem / Westlye - 1669 - Grødem, Randaberg, Rogaland, Norway Barn - Sjur Knutsen Grødem - ca. 1677 - Grødem, Randaberg, Rogaland, Norway Død - 1706 - Grødem, Randaberg, Rogaland, Norway = Link til Google Earth
-
Bilder Knut Toresen Grødem - Bumerke
-
Kilder